Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là bệnh lý cấp tính do mạch máu nuôi não bị tắc nghẽn (chiếm 80% trường hợp) hoặc bị vỡ. May mắn hồi phục sau giai đoạn nguy kịch, người bệnh vẫn thường phải đối mặt với nhiều di chứng nặng nề về vận động và thần kinh. Quá trình phục hồi chức năng là một hành trình marathon đòi hỏi sự kết hợp toàn diện giữa điều trị y tế, vật lý trị liệu và đặc biệt là chế độ dinh dưỡng hợp lý.
1. Tầm quan trọng then chốt của dinh dưỡng trong phục hồi
Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt không chỉ giúp cơ thể người bệnh mau chóng hồi phục tổn thương thần kinh, tăng cường sức đề kháng để chống lại nhiễm trùng, mà còn là biện pháp phòng ngừa tái phát đột quỵ hiệu quả. Các yếu tố nguy cơ chính như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường cần được kiểm soát chặt chẽ thông qua chế độ ăn uống khoa học. Dinh dưỡng đầy đủ giúp cơ thể có đủ năng lượng và nguyên liệu để sửa chữa các mô, phục hồi chức năng một cách tốt nhất.
2. Nguyên tắc vàng xây dựng thực đơn sau đột quỵ
Chế độ ăn cho người bệnh sau đột quỵ cần tuân thủ các nguyên tắc sau để đảm bảo vừa cung cấp đủ năng lượng, vừa hỗ trợ quá trình phục hồi thần kinh và kiểm soát bệnh nền.
Kiểm soát yếu tố nguy cơ bệnh lý nền
Việc giảm thiểu tối đa các thực phẩm có nguy cơ làm tăng huyết áp và mỡ máu là bước đầu tiên và quan trọng nhất để ngăn ngừa tai biến lần hai:
- Giảm muối (Natri): Hạn chế tối đa các món ăn mặn, thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp, dưa cà muối. Lượng muối ăn vào mỗi ngày nên dưới 5 gram (tương đương khoảng một thìa cà phê). Ăn nhiều chuối (giàu Kali) cũng là cách hạ huyết áp tự nhiên hiệu quả.
- Hạn chế chất béo xấu: Cần cắt bỏ hoặc giảm tối đa mỡ động vật, da, nội tạng, đồ chiên rán. Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa là bước quan trọng để kiểm soát cholesterol. Nên chọn thực phẩm từ sữa không béo hoặc ít béo.
- Kiểm soát đường: Giảm đường tinh luyện, nước ngọt và bánh kẹo để giữ đường huyết ổn định, đặc biệt quan trọng với người có tiền sử đái tháo đường.
Ưu tiên nhóm thực phẩm bảo vệ não và mạch máu
Song song với việc kiêng cữ, cần tích cực bổ sung các nhóm chất dinh dưỡng có tác dụng bảo vệ tim mạch và hỗ trợ tái tạo tế bào thần kinh:
- Chất béo lành mạnh (Omega-3): Các acid béo không bão hòa như omega-3 (DHA, EPA) có vai trò giảm viêm, cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ chức năng não bộ. Nên tăng cường các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi và các loại hạt (óc chó, hạnh nhân, hạt lanh, dầu ô liu).
- Protein nạc: Protein là yếu tố thiết yếu giúp xây dựng và phục hồi cơ bắp, chống lại tình trạng teo cơ do giảm vận động và tăng cường miễn dịch. Nên chọn nguồn đạm từ thịt nạc (gà, cá, bò), đậu phụ và các chế phẩm từ đậu nành, trứng.
- Carbohydrate phức tạp: Nguồn tinh bột tốt từ ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt, yến mạch, các loại đậu và rau củ quả giúp cung cấp năng lượng bền vững, ổn định đường huyết, kiểm soát cholesterol.
- Thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ đã được chứng minh có thể làm giảm cholesterol, kiểm soát lượng đường trong máu, ngăn ngừa táo bón và giúp quản lý cân nặng, tức là giảm các yếu tố nguy cơ của tái phát đột quỵ.
3. Chế độ chăm sóc đặc biệt
Sau giai đoạn nguy kịch, nhiều bệnh nhân đột quỵ phải đối mặt với khó khăn trong việc nhai nuốt (rối loạn nuốt) hoặc phải nuôi ăn qua ống thông dạ dày. Nuôi ăn đúng cách là việc không thể thiếu để cải thiện chất lượng sống.
- Đảm bảo đủ chất dinh dưỡng và năng lượng: Thức ăn cần phải lỏng để chảy được qua ống thông (nếu có) nhưng vẫn phải đảm bảo đủ năng lượng, đủ chất đạm, chất béo, đủ vitamin và khoáng chất.
- Chế biến phù hợp: Thức ăn nên được chế biến ở dạng cháo loãng, súp, cơm nát, rau củ hấp mềm, hoặc xay nhuyễn để dễ nuốt và tiêu hóa.
- Chia nhỏ bữa ăn: Nên chia thành 4-5 bữa nhỏ trong ngày thay vì 3 bữa lớn để tránh ăn quá no, giúp hệ tiêu hóa làm việc nhẹ nhàng hơn và duy trì năng lượng ổn định.
- Tham vấn chuyên gia: Bệnh nhân có các bệnh lý đặc biệt (đái tháo đường, suy thận, lọc thận…) nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất.
4. Bổ sung vi chất và lối sống
Ngoài các chất đa lượng, người bệnh cũng cần được cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất:
- Kali và Magie: Có trong chuối, khoai tây, rau lá xanh đậm, giúp hỗ trợ điều hòa huyết áp.
- Vitamin C, E, Folate: Những chất chống oxy hóa này đóng vai trò bảo vệ mạch máu và tế bào thần kinh. Đặc biệt, Axit Folic (có trong gan, rau xanh, đậu) được chứng minh có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ.
- Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ $1.5 \text{ - } 2 \text{ lít}$ nước mỗi ngày (tùy theo tình trạng bệnh lý) để duy trì sự lưu thông máu và hỗ trợ trao đổi chất.
Hoạt huyết Nattokinase Plus - Hỗ trợ tăng cường hoạt huyết, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu não
Đối với bệnh nhân sau đột quỵ, đặc biệt là đột quỵ nhồi máu não (do cục máu đông), việc hỗ trợ lưu thông máu và phòng ngừa tái phát là ưu tiên hàng đầu. Hoạt huyết NattoKinase Plus - Viện Dược liệu TW là giải pháp được nghiên cứu để hỗ trợ tăng cường hoạt huyết, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu não
Với thành phần chính là Nattokinase, một enzyme đã được khoa học chứng minh có khả năng hỗ trợ phân hủy Fibrin (thành phần tạo nên cục máu đông). Việc bổ sung NattoKinase giúp hỗ trợ làm tan cục máu đông và giảm nguy cơ hình thành huyết khối mới trong mạch máu.
Sản phẩm còn bổ sung các thành phần hoạt huyết, giúp tăng cường tuần hoàn máu não và máu đến nuôi dưỡng các vùng tế bào thần kinh bị tổn thương, hỗ trợ quá trình phục hồi chức năng sau tai biến. Việc duy trì lưu thông máu thông suốt là yếu tố then chốt giúp phòng ngừa đột quỵ tái phát, bảo vệ sức khỏe lâu dài cho bệnh nhân.
Việc bổ sung Hoạt huyết NattoKinase Plus vào chế độ chăm sóc hàng ngày, giúp người thân của bạn có thêm một giải pháp hỗ trợ an toàn và khoa học trên con đường phục hồi sau đột quỵ.
