Ngày 18/11/2025, tại Văn phòng Trung ương Hội VACHE, chương trình Tọa đàm số 13 về chủ đề “Cơ xương khớp” đã diễn ra với sự tham dự của nhiều chuyên gia và cán bộ y tế, tập trung vào tình hình gia tăng bệnh cơ xương khớp và vai trò của chăm sóc sức khỏe chủ động trong nâng cao chất lượng sống.
Buổi tọa đàm có sự tham dự của lãnh đạo Trung ương Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, gồm Phó Chủ tịch Thường trực Lê Đình Tiến, Tổng Thư ký Tạ Quang Vinh, Phó Tổng Thư ký Bùi Ngọc Minh, Chánh Văn phòng Phạm Công Bổng, Phó Ban Truyền thông giáo dục Nguyễn Thị Thu Hằng cùng đại diện các ban chuyên môn.
Đồng hành với Hội là các diễn giả giàu kinh nghiệm, trong đó GS.TS.BS. Đại tá Hồ Bá Do – Phó Chủ tịch Hội Y học Cổ truyền Việt Nam – trình bày những phân tích chuyên sâu về vai trò của y học cổ truyền trong điều trị cơ xương khớp, còn Lương y Phạm Khắc Thảo – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ Chăm sóc Sức khỏe Cộng đồng – chia sẻ các kết quả nghiên cứu và mô hình chăm sóc chủ động đang được ứng dụng trong thực tiễn.
Xu hướng chăm sóc chủ động trong cộng đồng ngày càng rõ nét
Tại buổi tọa đàm, lãnh đạo Trung ương Hội cùng các chuyên gia đã chỉ ra sự thay đổi mạnh mẽ trong tư duy chăm sóc sức khỏe trên thế giới. Từ năm 2013, nhiều quốc gia phát triển đã đưa mô hình chăm sóc chủ động vào hệ thống y tế, trong đó Hoa Kỳ chính thức công nhận “y học tự nhiên – chăm sóc chủ động” là một ngành khoa học chính quy. Ở Việt Nam, dù mới phát triển trong thời gian gần đây, mô hình này đã được khẳng định tính cấp thiết khi Thủ tướng Chính phủ yêu cầu toàn ngành y tế chuyển từ chăm sóc thụ động sang chủ động phòng bệnh, đồng thời Bộ Y tế đang xây dựng Luật Phòng bệnh mới theo tinh thần đó.
Các đại biểu cho biết bệnh cơ xương khớp hiện đã trở thành gánh nặng lớn đối với xã hội. Khoảng 80% người trên 55 tuổi ở Hoa Kỳ mắc thoái hóa cột sống; còn tại Việt Nam, 20% dân số gặp các vấn đề cơ xương khớp và tỷ lệ này tăng đến 40% ở nhóm trung niên. Tổ chức Y tế Thế giới đã chọn giai đoạn 2010–2020 là “Thập niên cơ xương khớp” nhằm cảnh báo quy mô bệnh. Nguyên nhân đến từ lão hóa tự nhiên, chấn thương lao động, tư thế sai, vận động quá mức, thiếu vi chất và đặc thù thời tiết miền Bắc.
Phân tích tại tọa đàm, GS.TS.BS. Đại tá Hồ Bá Do, Phó Chủ tịch Hội Y học Cổ truyền Việt Nam, nhận định bệnh cơ xương khớp đang trẻ hóa nhanh, đặc biệt trong nhóm lao động văn phòng và lao động nặng. Theo ông, việc chủ động theo dõi sức khỏe và phát hiện nguy cơ từ sớm là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa biến chứng nặng.
Điều trị kết hợp nâng hiệu quả bền vững
Một trong những nội dung trọng tâm được các chuyên gia đề cập là xu hướng kết hợp y học hiện đại và y học tự nhiên trong điều trị bệnh cơ xương khớp. Y học hiện đại mang lại tác dụng nhanh nhờ thuốc giảm đau, chống viêm, vật lý trị liệu và các can thiệp đặc hiệu khi có biến chứng. Tuy nhiên, việc dùng thuốc tây kéo dài có thể ảnh hưởng đến gan, thận và đường tiêu hóa, đòi hỏi phải có phương pháp hỗ trợ an toàn hơn.
Trong khi đó, nhiều thảo dược tự nhiên như một dược, cổng trường, kha tử hay móng quỷ đã được chứng minh có khả năng giảm viêm, giảm đau tự nhiên và hỗ trợ tái tạo mô sụn. GS Hồ Bá Do khẳng định rằng khi phối hợp đúng cách, y học tự nhiên có thể cải thiện đáng kể quá trình phục hồi, đặc biệt đối với bệnh nhân mạn tính.
Từ góc độ nghiên cứu ứng dụng, Lương y Phạm Khắc Thảo, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ Chăm sóc Sức khỏe Cộng đồng, cho biết nhiều nghiên cứu quốc tế đã xác nhận tính chọn lọc cao và độ an toàn của hoạt chất từ thảo dược đối với các bệnh viêm mạn tính. Ông nhấn mạnh rằng việc kết hợp hai nền y học không chỉ tối ưu hiệu quả điều trị mà còn phù hợp với tư duy chăm sóc chủ động – giảm phụ thuộc thuốc tây, tăng khả năng tự phục hồi của cơ thể.
Bên cạnh đó, mô hình chăm sóc chủ động dựa trên “4 chữ T” – tinh thần, tập luyện, thực phẩm và thảo dược – được đánh giá là nền tảng hỗ trợ lâu dài cho sức khỏe cơ xương khớp. Một tinh thần tích cực, chế độ tập luyện hợp lý, dinh dưỡng khoa học và sử dụng thảo dược đúng loại sẽ giúp cơ thể giữ trạng thái cân bằng và hạn chế nguy cơ bệnh tiến triển.
Hướng tiếp cận mới cho một cộng đồng khỏe mạnh
Nhiều cơ sở chăm sóc sức khỏe hiện nay đã ứng dụng các công nghệ hỗ trợ như máy soi vi mạch đánh giá nguy cơ đột quỵ, thiết bị đo 36 chỉ số sức khỏe, các dịch vụ châm cứu – bấm huyệt chuẩn hóa hoặc phục hồi chức năng. Những công cụ này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và hỗ trợ dự phòng từ sớm, phù hợp với định hướng chăm sóc chủ động.
Kết luận buổi tọa đàm, TS Lê Đình Tiến – Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhấn mạnh: Chăm sóc chủ động không chỉ là xu hướng mà phải trở thành thói quen của mỗi người dân. Ông cho rằng sự kết hợp giữa tri thức khoa học, công nghệ đánh giá sức khỏe hiện đại và kinh nghiệm từ y học tự nhiên là chìa khóa xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe bền vững. TS Lê Đình Tiến đồng thời khẳng định Hội sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, hội thảo và nghiên cứu ứng dụng, nhằm lan tỏa rộng rãi mô hình chăm sóc chủ động trong cộng đồng.
Theo ông, chỉ khi người dân được trang bị kiến thức, được theo dõi sức khỏe một cách thường xuyên và chủ động phòng bệnh thì mới có thể giảm gánh nặng bệnh tật, đặc biệt là các bệnh mạn tính như cơ xương khớp. “Sự chủ động hôm nay chính là nền tảng cho một xã hội khỏe mạnh trong tương lai” ông nhấn mạnh.
Buổi tọa đàm kết thúc trong không khí hợp tác cởi mở, để lại nhiều gợi mở quan trọng hướng đến xây dựng cộng đồng khỏe mạnh, nơi sức khỏe được giữ gìn từ sớm, trước khi bệnh kịp xuất hiện.
