Tiểu đường là bệnh lý mãn tính, chiếm tỷ lệ rất lớn trong số bệnh nhân mắc bệnh nội tiết ở nước ta hiện nay. Vậy chỉ số tiểu đường là gì và nó có vai trò gì trong phòng ngừa và điều trị bệnh lý đái tháo đường?
1. Chỉ số tiểu đường là gì?
Trước khi đi sâu vào tìm hiểu chỉ số đường huyết bao nhiêu là bị tiểu đường, chúng ta cùng phân tích khái niệm chỉ số tiểu đường hay còn là chỉ số glucose trong cơ thể để biết cách theo dõi, kiểm soát, hỗ trợ phòng ngừa và điều trị tiểu đường.
Chỉ số tiểu đường được viết tắt là Gl ( Glycemic index) là chỉ số đường máu quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe và mức độ tiểu đường tại thời điểm nhất định. Xét nghiệm được chính xác chỉ số này, sẽ giúp đánh giá được sơ bộ tình trạng bệnh đang gặp liên quan tới lượng đường trong máu như tiểu đường, hạ đường huyết,... Đơn vị đo thường dùng là mmol/L hoặc mg/dl.
2. Chỉ số đường huyết bình thường:
Chỉ số đo tiểu đường là thước đo đường huyết khá chính xác, đối với mọi đối tượng. Tuy nhiên, thời điểm và thời gian khác nhau thì chỉ số này sẽ thay đổi.
- Đường huyết sau ăn:
Chỉ số tiểu đường sau khi ăn chính xác là giá trị nồng độ glucose trong máu sau ăn. Do sự rối loạn chuyển hóa đường của các thực phẩm qua đường tiêu hóa, để có kết quả chính xác nhất, nên xét nghiệm đường huyết sau ăn khoảng 2 giờ.
Theo khuyến cáo từ các chuyên gia, chỉ số đường huyết bình thường, đo 1-2 giờ sau khi ăn là dưới 7,8 mmol/l ( 140mg/ dL). Tuy nhiên, do có sự khác biệt về cơ địa, độ tuổi, hàm lượng hấp thụ chất dinh dưỡng khác nhau mà ở mỗi đối tượng có chỉ số tiểu đường an toàn khác nhau. Cụ thể:
- Đối với những người khỏe mạnh:
Đối tượng người khỏe mạnh được nhắc đến ở đây phần lớn là thanh niên, trung niên có sức khỏe, ít hoặc không có bệnh lý nền, thì chỉ số bình thường sau ăn là khoảng dưới 10 mmol/l ( 180mg/ dL).
- Phụ nữ mang thai:
Mang thai là giai đoạn rất nhạy cảm, nội tiết thay đổi, thông thường chỉ số đường huyết ở phụ nữ mang thai thấp hơn so với người bình thường. Chỉ số sau khi ăn khoảng 1 giờ bình thường là dưới 6,05 mmol/ L ( 108,9 mg/dL) tăng/ giảm 0,72 mmol/ L.
- Đường huyết lúc đói:
Chỉ số tiểu đường an toàn được đo lúc đói là khoảng dưới 5,6 mmol/ L ( 100 mg/ dL). Chỉ số này nên được đo vào trước khi ăn sáng, tốt nhất nên nhịn từ 8 giờ trở lên rồi mới đo để có kết quả chính xác nhất.
Theo một số nghiên cứu, những người bình thường có chỉ số đường huyết lúc đói trong khoảng 3,9 - 5,0 mmol/ L ( 70 - 92 mg/ dL) hầu như không có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường trong vòng mười năm sau đó hoặc lâu hơn, chứng tỏ đây là ngưỡng gần như là an toàn tuyệt đối đối với sức khỏe trong phòng ngừa bệnh lý đái tháo đường.
- Người khỏe mạnh: Xét nghiệm đường huyết lúc đói với những đối tượng thanh niên khỏe mạnh, có kết quả chỉ số glucose dưới 5,6 mmol/ l được coi là bình thường.
- Phụ nữ có thai: Giai đoạn mang thai do thay đổi hormon sinh dục kéo theo sự thay đổi đường huyết trong cơ thể. Chỉ số tiểu đường lúc đói ở mức bình thường là khoảng 3,94 mmol/ L ( 70,9 mg/ dL), có thể tăng giảm khoảng 0,43 mmol/ L ( 7,8 mg/ dL).
- Chỉ số HbA1c:
Đây là chỉ số được đánh giá cao và tin dùng nhất vì không bị ảnh hưởng bởi thời điểm trước hay sau ăn. Vậy chỉ số HbA1c là gì? HbA1c là chỉ số có khả năng phản ánh chính xác tính trạng chỉ số đường huyết của người bị tiểu đường trong vòng ba tháng kể từ thời điểm đo.
HbA1c là sự gắn kết giữa Hemoglobin (thành phần cấu tạo nên hồng cầu trong máu) và glucose huyết. Vì vậy, khi nồng độ đường trong máu lên cao, chỉ số HbA1c sẽ tăng theo, gây nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Chỉ số HbA1c bình thường nằm trong khoảng 4 - 6%. Khi chỉ số này tăng khoảng 1% có nghĩa là lượng đường trong máu sẽ tăng từ 1,7 mmol/ L hay 30 mg/ dL.
3. Chỉ số đường huyết bao nhiêu là bị tiểu đường ?
Tiểu đường là một bệnh khá phổ biến,, gây biến chứng tim mạch và thần kinh nguy hiểm. Tầm soát, phòng ngừa đái tháo đường là một việc làm cần thiết và quan trọng, giúp ngăn ngừa nguy cơ tiểu đường và các biến chứng khác. Vậy chỉ số glucose bao nhiêu thì bị tiểu đường?
Glucose hay còn gọi là lượng đường trong máu, được chuyển hóa thành năng lượng từ chính thức ăn cơ thể hấp thu qua đường tiêu hóa. Tiểu đường là bệnh mãn tính, nguyên nhân do lượng đường trong máu luôn cao hơn mức bình thường. Tiểu đường được chia thành hai tuýp, trong đó tiểu đường tuýp 2 mà nguyên nhân là do sự đề kháng hormon insulin, chiếm tới 90- 95% các trường hợp mắc bệnh trên thế giới. Vì vậy trong phần này, chúng ta sẽ tập trung vào phân tích chỉ số tiểu đường tuýp 2 để nắm được chỉ số bao nhiêu thì bị tiểu đường nhé!
Chỉ số Glucose lúc đói: Thường được thực hiện trước lúc đói và trong khoảng 8 tiếng tính từ lần ăn cuối cùng, nên đo vào buổi sáng để có kết quả chính xác nhất.
- Nếu chỉ số tiểu đường cho kết quả lớn hơn 7 mmol/ L ( 126 mg/ dL), thì chứng tỏ bạn đã có mắc bệnh tiểu đường hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh lý này.
- Nếu chỉ số này nằm trong khoảng 100- 125 mg/ dL, tức là bạn đang nằm ở giai đoạn tiền đái tháo đường, hay còn gọi là rối loạn đường huyết.
Chỉ số HbA1c: Chỉ số này phản ánh tương đối chính xác tình trạng đường huyết trong cơ thể từ đó giúp ngăn ngừa và điều trị bệnh tiểu đường. Bởi theo chứng minh, HbA1c chiếm tới 4-6% toàn bộ hemoglobin. Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, chỉ số HbA1c lớn hơn 6,5%, chứng tỏ bạn đã mắc bệnh tiểu đường với điều kiện xét nghiệm này được thực hiện ở phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Nghiệm pháp dung nạp glucose: Đây là phương pháp phổ biến và cũng tương đối dễ thực hiện. Cách làm như sau: Bệnh nhân sẽ được uống một lượng glucose tương đương 75g ( hòa vào 250- 300ml nước), sau khi nhịn đói từ nửa đêm hôm trước đến khi thực hiện. Chú ý khẩu phần ăn trước đó, bệnh nhân không nên ăn quá nhiều thực phẩm chứa đường, nên ăn từ 150- 200 carbohydrate mỗi ngày. Sau hai giờ làm nghiệm pháp, tiến hành đo chỉ số tiểu đường, nếu chỉ số này lớn hơn 200 mg/ dL hoặc 11,1 mmol/ L, có thể kết luận bệnh nhân bị tiểu đường.
Một vấn đề cần quan tâm nữa đó là chỉ số đường trong nước tiểu hay còn gọi là glucose niệu. Chúng ta đều biết rằng, glucose trong máu cao sẽ được thận đào thải ra ngoài theo đường niệu. Ở người bình thường, glucose niệu âm tính. Nếu mức ceton trong nước tiểu tăng cao, trên 50 mg/ dL thì có thể bạn đã bị nhiễm toan ceton do bệnh lý đái tháo đường.
Các chỉ số bệnh tiểu đường trên đều rất cần thiết để chẩn đoán và hỗ trợ phòng ngừa, điều trị bệnh lý này. Dù vậy, xét nghiệm máu vẫn được cho là tối ưu và cho kết quả chính xác hơn, bởi nước tiểu chỉ đánh giá được ở một thời điểm nhất định và được coi là một biện pháp kiểm tra sức khỏe định kỳ, tầm soát nguy cơ đái tháo đường ở mọi đối tượng.
Tuy nhiên, vì còn nhiều yếu tố tác động như kỹ thuật đo, thiết bị đo, thời gian đo, cơ địa mỗi người,... nên sẽ có những sai số nhất định. Bạn nên đo chỉ số bệnh tiểu đường ít nhất hai lần để có chẩn đoán xác thực hơn.
4. Các cách phòng ngừa tiểu đường hiệu quả:
Chắc hẳn , đái tháo đường hay tiểu đường là bệnh không quá xa lạ gì đối với chúng ta. Một loạt biến chứng mà nguồn nguy cơ là tiểu đường gây nên cho cơ thể có thể kể đến như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận, rối loạn chức năng sinh lý, xơ vữa động mạch, thậm chí dẫn đến tử vong. Nói đến đây, chắc hẳn bạn đã biết, tiểu đường mặc dù phổ biến và dễ phòng tránh, nhưng nếu chủ quan không ngăn ngừa tiến triển bệnh sẽ dẫn đến hậu quả đáng sợ thế nào.
Tiểu đường hoàn toàn có thể phòng ngừa được, vậy làm thế nào để ngăn ngừa căn bệnh nguy hiểm này?
- Trước hết, duy trì thói quen và chế độ ăn uống lành mạnh là cách dễ dàng và quan trọng nhất đối với bệnh nhân đái tháo đường hoặc có nguy cơ cao mắc tiểu đường. Hãy thực hiện một thực đơn ăn uống giảm tinh bột, tăng cường rau xanh, hạn chế đồ ngọt, đồ có gas, chất kích thích, thêm vào bữa ăn một vài loại hoa quả ít đường nhiều chất xơ tốt cho sức khỏe.
- Kiểm soát tốt cân nặng cũng là một yếu tố quan trọng giúp đẩy lùi bệnh tiểu đường. Bởi thừa cân, béo phì sẽ khiến lượng đường trong máu tăng cao, tiềm ẩn nguy cơ tiểu đường và làm tăng các biến chứng có thể xảy ra ở người mắc bệnh lý này.
- Chỉ số đường huyết tiểu đường cũng là một vấn đề cần lưu tâm. Hãy kiểm tra, xét nghiệm chỉ số glucose định kỳ để có thể phát hiện và có biện pháp ngăn ngừa nếu bạn nằm trong đối tượng có nhóm nguy cơ cao.
- Chỉ số của bệnh tiểu đường hoàn toàn có thể thay đổi nếu bạn có một chế độ vận động khoa học với cường độ vừa phải, hạn chế đến mức tuyệt đối rượu, bia, thuốc lá, kiểm soát tốt cảm xúc, tránh kích động, ngủ đủ giấc,...
Hy vọng rằng, qua những thông tin trên Alosuckhoe đã giúp bạn có được cái nhìn tổng quát và chính xác nhất về bệnh lý tiểu đường, các chỉ số tiểu đường và cách phòng ngừa căn bệnh này. Hãy theo dõi chỉ số đường huyết thường xuyên và đều đặn để có một cơ thể khỏe mạnh bạn nhé!
